काठमाडौं- नेपालमा पहिलो पटक लिङ्ग परिवर्तनसम्बन्धी जटिल र संवेदनशील शल्यक्रिया सफलतापूर्वक सम्पन्न गरिएको छ। त्रिवि शिक्षण अस्पताल, महाराजगन्जस्थित प्लास्टिक सर्जरी विभागमा सम्पन्न सो ऐतिहासिक शल्यक्रियाले ट्रान्सजेन्डर समुदायका लागि नयाँ सम्भावनाको ढोका खोलेको छ।
जनकपुरकी २५ वर्षीया ट्रान्सजेन्डर व्यक्तिमा पुरुषको तन्तु प्रयोग गरी महिलाको जनेन्द्रिय निर्माण गरिएको डा. जयमान श्रेष्ठले जानकारी दिए। शल्यक्रिया सफलतापूर्वक सम्पन्न भई एक सातापछि ती व्यक्तिलाई डिस्चार्ज गरिए पनि सामान्य अवस्थासम्म आइपुग्न अझै ४ देखि ६ महिना लाग्ने बताइएको छ।
यो पहिलोपटकको शल्यक्रियाका लागि नेपाल मेडिकल काउन्सिलको स्वीकृति लिइएको थियो, जसले कानुनी प्रक्रिया सुनिश्चित गरेको छ। अस्पतालका प्रवक्ता डा. गोपाल सेढाईंका अनुसार अब नेपालमै सस्तो शुल्कमा लिङ्ग परिवर्तन शल्यक्रिया सम्भव भएको छ। विदेशमा निकै महँगो हुने यस्तो शल्यक्रिया नेपालमा एकदेखि डेढ लाख रुपैयाँ खर्चमै गरिने भएको छ।
ब्लु डाइमन्ड सोसाइटीकी पिटरले यस उपलब्धिले ट्रान्सजेन्डर समुदायभित्र आत्मविश्वास, गर्व र आत्मस्वीकृतिको भाव बढाएको बताइन्। “अब म आफूलाई महिला भनेर गर्व गर्न सक्छु”, उनले भनिन्।
शल्यक्रिया जेठ १२ देखि १५ सम्म आयोजित चारदिने कार्यक्रममा गरिएको थियो, जसमा लिङ्ग परिवर्तनसहित स्तन तथा अनुहार शल्यक्रिया पनि गरिएको थियो। विदेशी विशेषज्ञ डा. एलिरेजा हामिडिएन जाह्रोमीको नेतृत्वमा डा. जयमान श्रेष्ठको संयोजनमा गरिएको सो शल्यक्रियामा नेपाली र विदेशी चिकित्सकको संयुक्त सहभागिता रहेको थियो।
यो शल्यक्रियाको सफलताले नेपालमा लैंगिक पहिचानका आधारमा स्वास्थ्य सेवाको पहुँच, आत्मसम्मान र सामाजिक स्वीकार्यता बढाउने दिशामा ठूलो फड्को मारेको छ।