काठमाण्डौ – राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले ‘नेशनल ल्यान्ड कभर म्याप २०२०/२०२२’ (राष्ट्रिय भू–ढकान नक्सा) सोमबार राष्ट्रपति भवन शीतल निवासमा सार्वजनिक गरेका छन्। यो नक्सा वन तथा वातावरण मन्त्रालय अन्तर्गतको वन अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्रले प्रकाशित गरेको हो।
कार्यक्रममा केन्द्रका निर्देशक डा. राजेन्द्र केसीले राष्ट्रपति पौडेललाई भू–ढकान नक्सा हस्तान्तरण गरेका थिए। नक्साको तथ्यांक अनुसार हाल देशको ४६.०८ प्रतिशत भूभाग जङ्गलले ढाकिएको छ। प्रदेशगत विवरण अनुसार बागमती प्रदेशमा सबैभन्दा धेरै, ५८.६२ प्रतिशत भूभाग जङ्गल रहेको छ।
नक्सा सार्वजनिक गर्दै राष्ट्रपति पौडेलले “नक्सा र कागजमा भएजस्तै जङ्गल वास्तवमै कायम हुनुपर्छ” भन्ने धारणा राखे। उनले वन क्षेत्रको संरक्षण र प्रवर्धनका लागि “वनबाट कमाउनेभन्दा वन बचाउने” अवधारणामा जोड दिनुपर्ने आवश्यकता औँल्याए। “वनमासाबाट वन जोगाउने सबै उपायहरू अपनाउनुपर्छ,” भन्दै राष्ट्रपति पौडेलले दिगो वातावरणीय नीति र कार्यान्वयनको आवश्यकता दोहोऱ्याए।
यो भू–ढकान नक्साले नेपालमा विभिन्न प्रकारका भू–आवरण (जस्तै, जङ्गल, कृषि भूमि, नगरीकरण, पानी क्षेत्र आदि) को विस्तृत विवरण समेटेको छ। योजनात्मक वन व्यवस्थापन, भूमि उपयोग नीति निर्माण, जलवायु अनुकूलन, जैविक विविधता संरक्षण तथा दिगो विकासका क्षेत्रमा यो नक्सा दिशानिर्देशक दस्तावेजको रूपमा लिइने अपेक्षा गरिएको छ।
सरकारले पछिल्लो समय भू–उपयोग ऐन र नीतिहरू कार्यान्वयन गर्दै आएकाले यस्तो वैज्ञानिक नक्सा सार्वजनिक हुनु नीतिगत निर्णयहरूको आधारका लागि महत्वपूर्ण मानिएको छ।
