काठमाडौं — सिरियामा चर्किरहेको साम्प्रदायिक हिंसाबीच इजरायलले राजधानी दमास्कसस्थित रक्षा मन्त्रालयसहित दक्षिणी क्षेत्रका सरकारी कार्यालयहरूमा बुधबार राति हवाई आक्रमण गरेको छ। बीबीसीका अनुसार, आक्रमणमा कम्तीमा तीन जनाको मृत्यु भएको छ भने ३० जना भन्दा बढी घाइते भएका छन्।
इजरायली प्रधानमन्त्री बिन्जामिन नेतन्याहुले यो कारबाही सिरियामा रहेका ड्रुज समुदायलाई जोगाउने उद्देश्यले गरिएको दाबी गरेका छन्। हाल सिरियाको दक्षिणी क्षेत्र सुवेइदामा ड्रुज र आदिवासी बद्दु समूहबीच चर्किएको संघर्षमा ३०० जनाभन्दा बढीको ज्यान गइसकेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन्।
इजरायलको दाबी : ‘ड्रुजको रक्षाका लागि हस्तक्षेप’
इजरायली सेनाका लेफ्टिनेन्ट जनरल एयाल जामिरले आक्रमणपश्चात वक्तव्य जारी गर्दै भनेका छन्, “हामी सिमापार शत्रुहरूको स्थायी उपस्थिति रोक्न, इजरायली नागरिकहरूको रक्षा गर्न र ड्रुज नागरिकहरूलाई क्षति हुन नदिन निर्णायक कदम चालिरहेका छौं।” इजरायली नेतृत्वले यो आक्रमणलाई सिरियाली शासकविरुद्धको सन्देश र ड्रुज समुदायप्रति ऐक्यबद्धता भन्दै औपचारिक रूपमा व्याख्या गरेको छ।
ड्रुज समुदायको अवस्था र इजरायलसँगको सम्बन्ध
ड्रुज समुदाय प्राचीन धार्मिक अल्पसंख्यक हो जसको बसोबास सिरिया, लेबनान, जोर्डन र इजरायलमा छ। सिरियामा मुख्यतया दक्षिणी क्षेत्र सुवेइदामा केन्द्रित यो समुदायले इस्लामिक स्टेट (आईएसआई) र अन्य चरमपन्थी समूहहरूबाट आफ्ना गाउँ र परिवारलाई जोगाउन स्थानीय रूपमा सशस्त्र समूह गठन गरेको छ। इजरायलमा एक लाखभन्दा बढी ड्रुज बासिन्दा छन्, जसमा अधिकांशले इजरायली सेनामा सेवा पनि गरेका छन्। यही बफादारीलाई कारण देखाउँदै इजरायली सरकारको समर्थन सिरियाली ड्रुजप्रति देखिएको विश्लेषकहरूले बताउँदै आएका छन्।
सिरियाको प्रतिक्रिया : ‘धोकापूर्ण हमला’
सिरियाली सरकारले इजरायलको कारबाहीलाई सम्प्रभुता उल्लंघन र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनविपरीतको “धोकापूर्ण हमला” भन्दै तीव्र आलोचना गरेको छ। सरकारद्वारा जारी वक्तव्यमा भनिएको छ, “ड्रुज संरक्षणको नाममा गरिएका यी हवाई कारबाही वास्तवमा हाम्रो आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप र युद्ध भड्काउने रणनीति मात्र हुन्।”
अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले यस हिंसात्मक संघर्षबाट गहिरो चिन्ता व्यक्त गर्दै सामाजिक सञ्जाल ‘एक्स’ मा लेखेका छन्, “सिरियाली संकट शान्तिपूर्ण रूपमा समाधान होस् भन्ने हाम्रो विश्वास छ। यसका लागि केही प्रारम्भिक कूटनीतिक कदमहरू चालिएका छन्।” सिरियाली सरकारले पनि अमेरिकी चासोलाई स्वागत गर्दै संकट समाधानका लागि संवाद र शान्ति प्रक्रियालाई प्राथमिकता दिने संकेत दिएको छ।
इजरायलको यो सैन्य हस्तक्षेपले सिरियाली संकटलाई अझ जटिल बनाएको छ। एकातिर आन्तरिक साम्प्रदायिक हिंसा, अर्कोतिर बाह्य सैन्य हस्तक्षेप—यी सबैले मध्यमपूर्वी क्षेत्रमा पुनः अस्थिरता बढ्ने संकेत देखिएका छन्। यद्यपि इजरायलले आफ्नो आक्रामकता ‘सुरक्षाको उपाय’ भनेर औचित्य ठहराउने प्रयास गरे पनि यसले दीर्घकालीन शान्ति प्रक्रियामा गम्भीर असर पार्न सक्ने विश्लेषणकर्ताहरूको चेतावनी छ।
