– उपहार खबर
भक्तपुरको दक्षिणतर्फ अवस्थित रानिकोट गढी इतिहासको एक महत्वपूर्ण सम्पदा हो, जसले विगतका अनगिन्ती कथाहरू लुकाइरहेको छ। गढीको अस्तित्वबारे गाउँलेहरूले मात्र सुनेका कथाहरू भनिरहेका थिए— यहाँ कुनै बेला दरबार थियो, मानिसहरूले इँटा र पानोति (काठको छाना) लगेर घर बनाएका थिए। तर, वास्तविक प्रमाणको अभावमा इतिहासको गर्भमै हराएको यो गढी २०७३ साल पुस महिनामा नेपाल पुरातत्व विभागले गरेको उत्खननपछि अहिले यो जस्ताको त्यस्तै अवस्थामा रहेको पर्यटन व्यवसायी रामसुन्दर बकेले बताउनुभयो ।
इतिहासमा हराएको धरोहर
उत्खननबाट देखिएको भग्नावशेषले यहाँ कुनै ठूलो संरचना रहेको पुष्टि गर्छ। जगको चौडाइ हेर्दा यो भव्य दरबार हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ। यद्यपि, यो लिच्छवि काल, मल्लकाल वा शाहकालको संरचना हो भन्ने कुनै आधिकारिक प्रमाण हालसम्म सार्वजनिक गरिएको छैन।
इतिहास अध्येताहरू, स्थानीय बासिन्दा तथा पर्यटकहरू यो गढीबारे थप जानकारी जान्न चाहिरहेका छन्। तर, नेपाल सरकारले हालसम्म यसबारे विस्तृत अनुसन्धान वा आधिकारिक प्रतिवेदन सार्वजनिक नगर्नु दुःखद पक्ष हो।
रानिकोट गढीको उपयोगिता के थियो ?
यो दरबार थियो कि सैनिक गढी? यदि यो सैनिक गढी हो भने, कुन समयमा, कुन राज्यकालमा यसको प्रयोग गरियो? यी जिज्ञासाहरूको जवाफ अहिलेसम्म पाइएको छैन।
यस गढीको संरक्षण र विस्तृत अनुसन्धान आवश्यक छ, ताकि इतिहास पढ्ने विद्यार्थीहरू, अनुसन्धानकर्ता तथा सर्वसाधारण नागरिकहरूले नेपालको गौरवशाली इतिहासलाई राम्ररी बुझ्न सकून्।
नेपाल सरकारलाई आग्रह: अनुसन्धान प्रतिवेदन सार्वजनिक गरियोस्!
रानिकोट गढीको उत्खनन भएको ८ वर्ष पूरा भइसकेको छ, तर अहिलेसम्म विस्तृत अध्ययन र संरक्षणका पहल भएका छैनन्। स्थानीय बासिन्दाहरू, इतिहास प्रेमीहरू तथा अनुसन्धानकर्ताहरू सरकारसँग तत्काल प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्न माग गरिरहेका छन्।
नेपाल सरकारले छिटो भन्दा छिटो रानिकोट गढीबारे विस्तृत अनुसन्धान गरी यसलाई ऐतिहासिक तथा पर्यटकीय स्थलका रूपमा विकास गर्नुपर्ने आवश्यक देखिन्छ। अन्यथा, इतिहासको एउटा महत्वपूर्ण अंश फेरि अन्धकारमा हराउन सक्छ।
रानिकोट गढीको वास्तविकता खोज्ने अभियानमा हामी सबैको साथ आवश्यक रहेको पर्यटन व्यवसायी रामसुन्दर बकेको भनाई छ ।
